Ongeveer 30% van alle kanker zou voorkomen kunnen worden
11 december 2014

KWF Kankerbestrijding heeft TNO de bijdrage van leefstijlfactoren aan kanker voor de Nederlandse situatie voor het eerst in kaart laten brengen. In Nederland zijn er jaarlijks ruim 100.000 nieuwe gevallen van kanker en sterven jaarlijks 44.000 mensen aan kanker. De kans op het krijgen van kanker wordt beïnvloed door genetische aanleg, maar ook door een gezonde of minder gezonde leefstijl. Naar schatting 30% van de nieuwe kankergevallen in Nederland wordt veroorzaakt door een minder gezonde levensstijl, en zou daarmee in principe voorkomen kunnen worden. Niet roken is hierin het belangrijkste advies maar ook gezonde voeding en voldoende bewegen helpen om het risico te verlagen.

Een garantie om kanker te voorkomen is er niet en in veel gevallen is er sprake van ‘domme pech’. Maar mensen kunnen zelf de kans op het krijgen van kanker verminderen door gezonder te leven. Slechts 20% van de bevolking is van mening dat hun eigen leefstijl het risico op kanker verhoogt (TNS NIPO meting, 2014). KWF Kankerbestrijding vindt het daarom extra belangrijk om het publiek goed te informeren over de invloed van leefstijlfactoren op het krijgen van kanker.

Roken

Roken is veruit de grootste en gevaarlijkste risicofactor voor het krijgen van kanker. 19.000 mensen krijgen jaarlijks kanker door roken. Dat is 19% van alle kanker in Nederland. In totaal sterven er jaarlijks ongeveer 44.000 mensen aan kanker. Wanneer we kijken naar de sterfte aan kanker door roken, dan komt uit het TNO onderzoek naar voren dat bijna 28% van de kankersterfte gerelateerd is aan roken, dit betekent dus dat jaarlijks 12.000 mensen in Nederland sterven aan kanker door roken.

Alcohol, overgewicht, ongezond eten, inactiviteit en zonnen

Andere factoren waarvan bewezen is dat ze bijdragen aan het ontstaan van kanker zijn: alcoholgebruik, overgewicht, minder gezonde voeding en onvoldoende beweging. Deze factoren zijn vaak nauw met elkaar verbonden, en spelen, behalve bij het risico op kanker, ook een rol bij het ontstaan van hart- en vaatziekten, evenals roken.

In Nederland krijgen naar schatting 2.900 mensen jaarlijks kanker door het drinken van alcohol. Voeding kan de kans op kanker vergroten of juist verkleinen. Hoewel we niet altijd weten hoe voeding de kans op kanker beïnvloedt, is er genoeg bewijs dat gezonde voeding (voldoende groente- en fruit, voldoende vezels en calcium, niet teveel rood vlees) beschermt tegen het krijgen van sommige soorten van kanker. In Nederland krijgen naar schatting jaarlijks 9.500 mensen kanker door minder gezonde voeding. Daarnaast heeft in ons land ongeveer de helft van de volwassenen overgewicht, dit wil zeggen een BMI van 25 of hoger. TNO heeft berekend dat jaarlijks 3.600 mensen kanker krijgen door overgewicht en dat 2.100 mensen kanker krijgen door te weinig te bewegen.

Naast bovengenoemde factoren is ook overmatige blootstelling aan zonlicht een belangrijke risicofactor. Dat zonlicht een grote invloed heeft op het ontstaan van huidkanker staat niet ter discussie. Maar hoe sterk die relatie precies is en hoe vaak en hoe lang mensen in Nederland in de zon zitten is niet duidelijk. Deze gegevens zijn nodig om te kunnen schatten hoeveel mensen jaarlijks huidkanker krijgen door blootstelling aan zonlicht. Daarom wordt er in deze studie geen cijfer gegeven voor het aantal kankergevallen veroorzaakt door zonlicht.

Beleidskeuzes KWF Kankerbestrijding

KWF Kankerbestrijding zal de nieuwe resultaten gebruiken om het Nederlands publiek op een juiste wijze te informeren over de wijze waarop zij hun risico op kanker kunnen verlagen. Als niemand zou roken, zou er significant minder kanker zijn. Daarom zet KWF Kankerbestrijding zich in de komende jaren nog meer in op het terugdringen van het aantal rokers, o.a. door het beïnvloeden van het overheidsbeleid t.a.v. tabaksontmoediging.


Verstandig zonnen is een belangrijke leefmaatregel om de stijgende aantallen melanomen en andere soorten huidkanker in te perken. Daarom delen wij kennis en informeren wij medewerkers van scholen en toeristische settings over de blootstelling aan uv-straling.